Podróże, nawet te krótkie kształcą. To powiedzenie znają wszyscy bardzo dobrze. 4 grudnia klasa Id pod opieką wychowawcy p. Anny Rak oraz Agnieszki Kowalskiej wybrała się na wycieczkę do Chmielnika i Kielc. W Chmielniku zwiedziliśmy budynek dawnej synagogi z XVIII wieku. Od stycznia w starej synagodze działa nowoczesne, multimedialne muzeum poświęcone Żydom z Chmielnika i – szerzej – z całego województwa świętokrzyskiego. Nosi ono nazwę: Świętokrzyski sztetl.

Słowo sztetl w języku żydowskim oznacza miasto. Ale jest też czymś więcej, bo oznacza nie tylko przestrzeń, ale także specyficzną formację społeczną, charakterystyczną dla żydowskiego życia na prowincji, nieco odizolowaną od nowych idei, w której mieszały się kultury chłopska i żydowska, w której Żydzi swobodnie i bezpiecznie mogli kultywować swoją. Takim sztetl był Chmielnik w II połowie XIX wieku. Żydzi mający tu zdecydowaną większość decydowali o specyfice miast.

W muzeum czekała na nas ekspozycja prezentowana w nowoczesnej formule, m.in. paneli dotykowych, ekranów, fotokomórek oraz tradycyjnych eksponatów. W miejscu centralnym synagogi znajduje się wykonana ze szkła rekonstrukcja XVIII-wiecznego namiotu do wykładania i czytania Tory, czyli jedyna szklana bima na świecie. W sali kinowo- konferencyjnej obejrzeliśmy dokumentalny film prezentujący życie przedwojennych Żydów w Polsce.

A potem czekało na nas już tylko kino Helios w Galerii Echo. Obejrzeliśmy film „Bogowie" ze wspaniałą kreacją Tomasza Kota. Przed wyjazdem niektórych ogarnął mikołajkowy szał zakupów.

A. Kowalska