Szachy odgrywają istotną rolę w nabywaniu i kształtowaniu wielu umiejętności wykorzystywanych przez człowieka w ciągu całego życia. Wprowadzenie nauki gry w szachy w młodszym wieku szkolnym wpływa wszechstronnie na rozwój uczniów. Dzieci uczące się grać w szachy dostrzegają w nich przede wszystkim rozrywkę, nie zdając sobie sprawy, że bawiąc się drewnianym wojskiem, uczą się i doskonalą swoje umysły. Grając w szachy, musimy przestrzegać pewnych określonych zasad i reguł. Każdy szachista musi więc wykazać się zdyscyplinowaniem, ale i wyobraźnią. Biorąc pod uwagę powyższe, można określić w jakich płaszczyznach szachy wpływają na rozwój psychiczny i intelektualny dziecka:
-rozwój zainteresowań – dziecko poznaje nową dyscyplinę, której istotą jest samodzielne, logiczne rozumowanie, łączące poszczególne elementy wiedzy w jedną harmonijną całość;
- aktywność twórcza – specyfika gry w szachy wyklucza odtwórcze traktowanie tego zagadnienia, jeśli nie myślisz – przegrywasz;
- rozwijanie pamięci i uwagi – główną umiejętnością w szachach jest zdolność zreasumowania każdej pozycji w sposób dynamiczny, towarzyszy temu rozwój wyobraźni wzrokowej i koncentracji;
- myślenie logiczno-wyobrażeniowe – ludzie myślą czasami za pomocą wyobrażeń, które są obrazami psychicznymi rzeczywistych doznań zmysłowych i ten właśnie rodzaj myślenia gra szachowa rozwija najpełniej;
- rozwój pozytywnych sfer osobowości – szachy wykształcają poczucie obiektywizmu, uznawanie prawd innych ludzi, uczą tolerancji i reakcji na niepowodzenia;
- konsekwencja i wytrwałość w działaniu – dzieci mające styczność z szachami, zupełnie inaczej podchodzą do porażek. Zazwyczaj ponownie starają się rozwiązać określony problem i czynią to aż do skutku, podczas gdy ich rówieśnicy bądź rezygnują z wykonania zadania, bądź też obniżają sobie skalę trudności;
- aspekty wychowawcze – można je rozpatrywać w kategoriach kary i nagrody. Czymże innym jak nie karą jest przegrana? W dodatku wymierzona natychmiast i adekwatnie do czynu. To samo można powiedzieć o nagrodzie, jaką bez wątpienia jest dla młodego człowieka zwycięstwo, osiągnięte dzięki sile własnego umysłu.
W naszej szkole w bieżącym roku szkolnym prowadzone były zajęcia szachowe w dwóch grupach obejmujących chętne dzieci z oddziałów przedszkolnych, edukacji wczesnoszkolnej i uczniów klas czwartych. Uczestniczyliśmy w wielu konkursach szachowych. Pierwszym z nich był turniej Międzyszkolnej Ligi Szachowej w Zespole Szkół Techniczno-Informatycznych w Busku Zdroju przeprowadzony w dniu 20 listopada 2024 r. W rozgrywkach wzięło udział 112 zawodniczek i zawodników z 16 szkół powiatu buskiego, rywalizujących w trzech kategoriach wiekowych: klasy 0-5, klasy 6-8 oraz uczniowie szkół ponadpodstawowych. Najmłodszy zawodnik miał niespełna 6 lat, a najstarsi gracze to uczniowie klas maturalnych. Szkołę reprezentowali wówczas: Justyna Sztorc, Jakub Skotnicki, Szymon Jabłoński, Wojciech Jabłoński, Wojciech Tutaj, Igor Kowalski, Wiktor Lasota i Adam Łęczek. To właśnie nasza szkoła reprezentowana była przez najmłodszego gracza Wojtusia Jabłońskiego z oddziału przedszkolnego 0 „b”. Przyjęto szwajcarski system rozgrywek, siedem rund, czas gry dla zawodnika na partię – 10 minut. Pojedynki odbywały się równocześnie na 56 szachownicach. Panowała atmosfera sportowej rywalizacji opartej na zasadach fair play.
Kolejnym konkursem szachowym był Noworoczny Turniej Szachowy online dla uczniów klas 0-8
Zorganizowany przez buski klub szachowy SZACH MAG. Turniej odbył się w niedzielę 12 stycznia 2025 roku o godzinie 10:30. Uczestniczyli w nim Jakub Skotnicki i Szymon Jabłoński. Podczas podsumowania konkursu uczniowie naszej szkoły wyróżnieni zostali przez organizatora wyrazami uznania i słodkimi symbolicznymi upominkami.
Bardzo wyjątkowy Turniej Szachowo-Pływacki, w którym uczestniczyliśmy jako szkoła odbył się 6 maja 2025 roku, na Pływalni Miejskiej w Busku-Zdroju. Szkołę reprezentowali: Jakub Skotnicki, Igor Kowalski, Bartosz Grąbka, Dominik Zaćs, Szymon Jabłoński oraz Adam Łęczek. Głównymi organizatorami wydarzenia byli Buski Ośrodek Sportu i Rekreacji oraz Klub Sportowy 'Szach Mag'. Choć połączenie szachów i pływania może wydawać się nietypowe, formuła turnieju przypadła uczestnikom do gustu.
Zajęcia szachowe w naszej szkole cieszą się dużym zainteresowaniem wśród uczniów szczególnie najmłodszych. Kolejna edycja zajęć rozpocznie się już we wrześniu.
Elżbieta Stramska